|  |
 |
 |
 |
|
|
|
|
 O goron i botel
Mae un o lenorion blaenllaw Cymru wedi bod yn trafod ei daith hunllefus "o goron steddfod i gaethiwed alcohol."
i glywed y sgwrs
Bu'r bardd a'r dramodydd, Aled Jones Williams, yn sôn am ei frwydr ddirdynnol yn erbyn alcohol wrth John Roberts ar y rhaglen, Bwrw Golwg ar ÃÛÑ¿´«Ã½ Radio Cymru, Mehefin 6, 2004.
Yr oedd hwn yn gyflwr a wynebodd o'r blaen, 16 mlynedd ynghynt.
Disgrifiodd sut y bu iddo droi at y botel i chwilio am gysur yn dilyn y beirniadu a fu o'r gerdd a enillodd iddo Goron Eisteddfod Genedlaethol Tyddewi.
Cerdd ddadleuol
Enillodd y Goron gyda cherdd ddadleuol a oedd ym marn y tri beirniaid "filltiroedd ar y blaen" i unrhyw beth arall yn y gystadleuaeth.
Ond wedi i'r gerdd gael ei chyhoeddi daeth yn destun beirniadaeth lem o rai cyfeiriadau.
'Crap' oedd y disgrifiad ohoni gan un bardd amlwg a ddaeth yn brifardd ei hun ers hynny.
Dywedodd Aled Jones Williams iddo ei chael yn anodd dygymod â'r beirniadu yn dilyn y gorfoledd cyntaf o ennill.
"Yr oedd yn brofiad arbennig ar y pryd ac yn rhywbeth oeddwn i isio'i wneud erioed . . . ennill rhywbeth mawr yn y Steddfod," meddai wrth John Roberts.
"Ond wedi dweud hynny, roedd ochr arall o fod yn difaru fy mod i wedi trio . . . yr ochr sy'n gwneud i bobl fel fi fy hun deimlo nad ydan ni'n da i ddim mewn gwirionedd."
Y deg a'r cant
Ychwanegwyd at yr ansicrwydd personol hwnnw gan y beirniadu.
"Os oes yna gant o bobl yn dweud fod hwn yn dda iawn a bod deg o bobol yn dweud nad ydi hwn ddim gwerth - am y deg yna yr af i nid am y cant ac felly mi es i yn or sensitif . . . a stiwio yn y peth," meddai gan ychwanegu na allai dderbyn fod gwahanol farnau yn bosib.
Wedi brwydro o'r blaen yn erbyn alcoholiaeth un mlynedd ar bymtheg ynghynt dywedodd y ficer o Borthmadog ei fod "yn ôl ar y botel" erbyn y mis Rhagfyr ar ôl yr Eisteddfod.
Siaradodd yn agored ac onest am ei gyflwr.
"Er enghraifft pan oeddwn i'n gorfod gwneud rhywbeth yn gyhoeddus; am ddim rheswm o gwbl roedd fel taswn i'n colli hyder," meddai gan gyfaddef iddo ddechrau cymryd vallium i'w gryfhau ei hun a hynny yn y diwedd yn ei arwain at "godi diod" a "llyncu diod".
"Mae o'n rhywbeth sy'n gyffredin i rai sy'n alcoholiaid - fod pobl yn ei chael yn anodd i ymdopi â llwyddiant - nad oes ganddo chi hawl (i lwyddiant)," meddai.
"Mae o'n brofiad real iawn - ofn ydi o nad yda chi ddim gwerth."
Yn ystod y cyfnod hwn byddai'n cuddio'i ddibyniaeth - a'r poteli - gan hyd yn oed dwyllo ei hun nad oedd ganddo broblem.
Mynd yn ´Ú±ôê°ù
Dyma'r cyfnod y dechreuodd ei fywyd chwalu. Neu fynd yn ´Ú±ôê°ù a defnyddio ei air ef.
"Roeddwn i'n edrych yn ´Ú±ôê°ù . . . ac mae eich meddyliau chi yn mynd yn ´Ú±ôê°ù a'ch emosiynau chi ym mhob man. Mae pob dim yn ´Ú±ôê°ù. Mae'r dyn yn flerwch mewn gwirionedd ac hefyd yn dadfeilio," meddai.
O'i adael iddo'i hun dywedodd y byddai "wedi cario mlaen i gabalatsio" ond i'w wraig a chyfeillion ei wthio i geisio help gan gofio iddo fod yn alcoholig a chael triniaeth un mlynedd ar bymtheg ynghynt. Yn groes i'w ddymuniad ef datgelodd ei wraig ei fod yn dioddef eto.
"Hi oedd yn iawn oherwydd y peth olaf ydych chi'n wneud efo alcoholig neu rywun sy'n dibynnu ar unrhyw gyffur ydi gwneud bywyd yn hawdd iddyn nhw," meddai.
A fu bywyd ddim yn hawdd gyda mwy nag un cyfnod o 'wella' a llithro yn ôl gan gynnwys dau gyfnod dirdynnol mewn cymuned i alcoholiaid yn yr Alban.
Disgrifiodd ei hun mewn gwewyr eisiau diod:
"Mynd ar lan môr Morfa Bychan efo'r wraig a'r plant a'r cwbwl oedd ar fy meddwl i oedd; Fedri di ddim mynd ddim pellach, rhaid iti gael rhywfaint o ddiod, rhaid iti gael rhywbeth."
Dywedodd mai rhybudd gan ei wraig y byddai hi yn mynd ac "y byddai'r plant yn mynd" oedd y trobwynt a ddaeth ag ef at ei goed.
Cysylltiadau Perthnasol
|
|
|  | |  | |  | |  | | |  Sôn amdanynt
Rhestr o'r holl lyfrau sydd wedi cael sylw ar ÃÛÑ¿´«Ã½ Cymru'r Byd.
|
|
|
|  | |  | | |  Gair am air:
Detholiad o ddyfyniadau - ydych chi'n gwybod pwy yw'r awdur?
|
|
|
|
|
|
Llyfrau - gwefan newydd
Teulu Lòrd Bach
Petrograd
Lôn Goed
Silff y llyfrau diweddar
Hanner Amser
Deryn Glân i Ganu 
Awduron Cymru
Roger Boore
Nadolig a Rhagfyr 2008
Dolennau defnyddiol