|
|
|
Adnabod
Awdur:
Alan Llwyd
Bardd,
dramodydd, beirniad
Dydd Iau, Ebrill 26, 2001
|
• Enw:
Alan Llwyd
• Beth yw eich gwaith?
Cyhoeddwr, Golygydd a Gweinyddwr gyda Chymdeithas Barddas,
y Gymdeithas Gerdd Dafod, ond 'rydw i'n gwneud llawer o waith i'r
Cyfryngau hefyd, sgriptio rhaglenni dogfen a sgwennu'n rheolaidd i
Pobol y Cwm. Mae dramâu teledu eraill ar y gweill gen i hefyd
erbyn hyn.
• Pa waith arall ydych chi wedi bod yn ei wneud?
Rheolwr siop lyfrau Cymraeg, cyhoeddwr a golygydd gyda Chyd-bwyllgor
Addysg Cymru am ddwy flynedd.
• O ble’r ydych chi’n dod?
O le bach o'r enw Cilan, ym Mhen Llyn, yn ymyl Abersoch, ond symud
yno yn bump oed o Lan Ffestiniog, Meirionnydd, a wnes i.
• Lle’r ydych chi’n byw yn awr?
Treforys, Abertawe.
• Pam sgrifennu?
Gorfod.
Sgwennu wedi bod yn fy ngwaed i erioed.
• Pa un yw'r gorau gennych - bod yn feirniad ynteu sgrifennu'n
greadigol?
Oes yna beryg mewn gwneud y ddau beth?
Mae pob agwedd ar sgwennu yn rhoi boddhad mawr i mi, ond mae
sgwennu'n greadigol yn rhoi mwy o wefr a boddhad yn y pen draw; ac
eto, ar ôl dweud hynna, mae llunio beirniadaeth lenyddol, yr ymchwil,
y meddwl a'r myfyrio, y dadansoddi, yn rhoi boddhad aruthrol i mi.
'Does dim peryg mewn gwneud y ddau beth. Mae'r naill beth yn helpu'r
llall ac fel arall. Mae ymarfer beirniadaeth lenyddol ac astudio cerddi
mewn dyfnder yn eich gwneud yn well bardd; mae'r ffaith eich bod yn
fardd yn golygu eich bod yn deall meddyliau beirdd eraill ac yn gallu
deall cerddi, eu harddull, eu mydryddiaeth, eu cyfeiriadaeth, ac yn
y blaen.
• Pa un oedd eich hoff lyfr pan yn blentyn?
A fyddwch yn edrych arno'n awr?
'Dydw i ddim yn cofio pa lyfrau a ddarllenwn yn blentyn,
hynny ydi, pa lyfrau plant a ddarllenwn. 'Roeddwn i'n darllen mwy
o lyfrau oedolion, barddoniaeth Shelley, er enghraifft, tua 10 oed.
Hoffi'r swn ond deall dim!
Cofiaf fod casgliad mawr o'r clasuron ar ffurf comics gen i.
• Pwy yw eich hoff awdur?
Amhosib dewis un.
Darllenais holl lyfrau Graham Greene un tro, a chael fy nghyfareddu
gan ei ddull o sgwennu ac o adrodd stori.
Mae Thomas Hardy yn un arall o'm hoff nofelwyr, ac mae Un Nos Ola
Leuad Caradog Prichard yn ffefryn gen i.
Mae Hamlet Shakespeare yn aruthrol, ac un arall o'm hoff nofelau
ydi Wuthering Heights, Emily Brontë. Nofel dywyll, ddaearol.
Gallwn enwi eraill.
Graham Greene am rwyddineb, a Hamlet, Emily a'i gwreiddioldeb;
Hardy am ei ddisgleirdeb. A'r hen Crad yn anad neb!
• A oes unrhyw lyfr wedi gwneud argraff arbennig neu ddylanwadu
arnoch?
Cannoedd, yn llythrennol.
Enwaf un: Yr Haf a Cherddi Eraill, R. Williams Parry, oherwydd
i mi ei ddarllen droeon pan oeddwn yn dechrau barddoni fy hun.
• Pwy yw eich hoff fardd?
'Rydw i wedi darllen miloedd o gerddi, yn llythrennol, gan
gannoedd o feirdd. Mae gen i tua 100 o hoff feirdd, o ryw 20 o wledydd.
Neithiwr 'roeddwn i'n darllen Thomas Hardy a Gwyn Thomas, dau hoff
fardd, echnos Ted Hughes, hoff fardd arall.
• Pa un yw eich hoff gerdd?
Methu dewis un. Hoffi gormod o gerddi.
Mae Mewn Dau Gae Waldo yn un o'm ffefrynnau. Ond enwi er mwyn
enwi 'rydw i.
• A pha un yw eich hoff linell o farddoniaeth?
'And I am nearly as happy as possible', Edward Thomas,
yn y gerdd It Rains.
• Pa un yw eich hoff ffilm a rhaglen deledu?
Methu enwi un hoff ffilm.
A gaf fi enwi chwech?
All Quiet on the Western Front,
Citizen Kane,
Dr Zhivago,
Schindler's List,
Gladiator,
Far from the Madding Crowd.
O orfod dewis un: Dr Zhivago.
Hoff raglen deledu: Frasier, ffefryn mawr gyda ni fel teulu.
• Pa ddywediad, dihareb, adnod neu gwpled sydd agosaf at
y gwir?
Trugarhewch trwy garu hedd,
Tro gwrol yw trugaredd.
Wiliam Llyn.
• Pa gyngor fyddech chi’n ei roi i rywun sydd eisiau bod
yn fardd?
Astudiwch farddoniaeth yn fanwl, meistrolwch eich iaith, perffeithiwch
eich mynegiant.
• Pa ddawn hoffech chi ei chael?
Dawn cyfansoddwyr fel Mozart.
• Pa dri gair sy'n ei disgrifio chi orau?
Anymarferol
Perffeithydd
Diwylliedig
• Pa berson byw neu hanesyddol ydych chi’n ei edmygu fwyaf
a pham?
Martin Luther King - dewrder, gweledigaeth, chwalwr rhagfarnau
a rhagfuriau.
• Pa ddigwyddiad hanesyddol fyddech chi wedi hoffi bod
yn rhan ohono?
Cwymp apartheid yn Ne Affrica.
• Pa berson hanesyddol hoffech chi ei gyfarfod a beth fyddech
chi yn ei ddweud neu yn ei ofyn?
Goronwy Owen, i'w holi am y Morrisiaid, am fywyd yn y ddeunawfed
ganrif, am Virginia, am bob mathau o bethau, a hyn i gyd mewn caffi
di-alcohol rhag ofn iddo fo feddwi a mynd dros ben llestri!
• Pa un yw eich hoff daith a pham?
'Nôl am adra'! At gysur ac at gynefindra.
• Disgrifiwch eich hoff bryd bwyd?
Cinio dydd Sul traddodiadol, neu unrhyw beth efo 'chips'!
• Beth yw eich hoff weithgareddau amser hamdden?
Gwylio teledu, dramâu, ffilmiau, comedïau sefyllfa
a rhaglenni dogfen da yn bennaf; gwylio pêl-droed, a mwynhau mynd
ar wyliau.
• Beth yw eich syniad chi o nefoedd?
Byw am byth heb heneiddio nac unrhyw wendidau corfforol, a
chael darllen pob llyfr a gyhoeddwyd erioed, gweld pob darlun a baentiwyd
erioed, a chlywed pob darn o fiwsig a gyfansoddwyd erioed.
• Pa un yw eich hoff liw?
Brown.
• Pa liw yw eich byd?
Amryliw.
• Pa un yw eich hoff greadur?
Cath
• A oes gennych lyfr arall ar y gweill?
Oes, hanes yr Eisteddfod Genedlaethol yn yr ugeinfed ganrif
mewn dwy gyfrol o leia'.
• Gweler adolygiad o gyfrol ddiweddaraf Alan Llwyd, Ffarwelio
a Chanrif
|
|
|
Gair
am air
Siart
Cymru
Llyfrau
ar y We
Nôl
i'r archif
