ÃÛÑ¿´«Ã½

Ei gwys ei hun

Atgofion cynhyrchydd: George Owen

Cyn agor ei gwys ei hun ym myd y ddrama Gymraeg simsanodd Gwenlyn Parry rywfaint rhwng dau fath arall o ddrama yn ôl y cynhyrchydd, George Owen.

Dywedodd George Owen i Gwenlyn ymddiddori’n gynnar yn theatr y Kitchen Sink a darllen llawer ar weithiau dramodwyr fel John Osborne ac Arnold Wesker yn ogystal â gweithiau Pinter a Ionesco a dramodwyr eraill yr abswrd.

"DwiÂ’n meddwl," meddai George Owen, "iddo simsanu rhwng y ddau am gyfnod ond yn y diwedd fe agorodd ei gwys ei hun, cwys newydd yn hanes y ddrama Gymraeg."

Dywed mai ei gyfaill agos, Huw Lloyd Edwards, oedd yr agosa ato yn y Gymraeg.

"Yr oedd eÂ’n bell iawn oddi wrth Saunders Lewis a John Gwilym Jones oedd yn ddramodwyr llawer mwy confensiynol."

CydweithioÂ’n bwysig

"Y fo oedd y cyntaf i ddod i mewn i uned sgriptiau newydd ÃÛÑ¿´«Ã½ Cymru ac ar ei ôl o fe ddaeth Meical Povey, Sion Eirian, Rhydderch Jones am gyfnod, T. James Jones, William Jones - yr oeddan nhwÂ’n dylanwadu llawer iawn ar ei gilydd."

"Yr oedd cydweithioÂ’n bwysig iddo fo ac yr oedd rhai oÂ’i weithiau bron a bod yn gywaith, gydaÂ’r ddrama deledu, Grand Slam, yn enghraifft arbennig o hynny."

Cadarnhaodd George Owen stori hefyd ynglyn â diweddglo Saer Doliau.

"Bu trafod mawr sut y dylai’r ddrama orffen ac yn y diwedd fe ddwedodd Gaynor Morgan Rees, ‘Pam na chanith y teliffon?’

"Flynyddoedd wedyn pan oeddwn iÂ’n ail wneud y ddrama ar gyfer y teledu gofynnais iddo fo a hoffai o gael diweddglo arall iÂ’r ddrama. Ac yntau wedi cael blynyddoedd i feddwl, gwrthod wnaeth o."

"Mi ês i cyn belled â recordio dau ddiweddglo ond roedd o’n bendant mai y teliffon yn canu oedd o eisiau. Er nad oedd o ddim yn gwybod pam ’chwaith."

Ychwanegodd:
"Fe gafodd o goblyn o sioc pan oeddan niÂ’n gwneud Ty ar y Tywod ar gyfer y teledu."

"Roedd yna fersiwn llwyfan ac un teledu, cast gwahanol, cynhyrchiadau hollol wahanol. Y fi gynhyrchodd yr ymdriniaeth deledu ac mi gês i benrhyddid ganddo fo."

"Mi ddaeth i lawr i Gaerdydd i weld y ffilmio a gweld yr adeg honno beth fedraiÂ’r cyfrwng ei gyfrannu - ac mi ddotiodd at hynny."

"Rhyddid ar raff oedd hi gyda Gwenlyn - mi wnai o gyfaddawdu efo rhai pethau.

Stwff bara menyn

"GweithioÂ’n ysbeidiol oedd o ac weithiau mi fyddaiÂ’n cael trafferth efo ambell bennod. Y wyrth oedd iddo wneud cymaint ag yntauÂ’n cynhyrchu cymaint o stwff "bara menyn" iÂ’r teledu."

"Stwff "bara menyn" da iawn, fel Fo a Fe, Tresarn a Pobol y Cwm.

"Roedd oÂ’n berson efo llawer iawn o syniadau - roedd gynno fo ffrindiau tua Chaernarfon, fel Gwilym Pritchard, oedd yn arbrofi efo cynhyrchiadau cyfoes iawn - "way-out" a dweud y gwir.

"Doedd llawer oÂ’r syniadau yma ddim yn gweld golau dydd - gweld y gwaith gorffenedig oeddan ni."