Main content
Sorry, this episode is not currently available

14/01/2008

Tha litir bheag na seachdain-sa aig Ruaraidh MacIllEathain.

5 minutes

Last on

Mon 14 Jan 2008 19:00

Clip

An Litir Bheag 139

Thèid sinn, thèid sinn thairis air an t-sruth,

Thèid sinn, thèid sinn gu Dòrnach.

Chì sinn na beanntaichean [a]’ glèidheadh sneachd an geamhraidh,

Chì sinn na caileagan bòidheach.

Tha an rann, no ceathramh, sin à faisg air Dòrnach. Ach bha na daoine a’ dol “thairis air an t-sruth”. Tha sin a’ ciallachadh gun robh iad a’ fuireach air taobh thall Caolas Dhòrnaich. A bheil sibh eòlach air Dòrnach? ’S e baile beag brèagha a tha ann, ann an Cataibh.

Ach tha an ceathramh Ă  Siorrachd Rois. Seo e a-rithist:

Thèid sinn, thèid sinn thairis air an t-sruth,

Thèid sinn, thèid sinn gu Dòrnach.

Chì sinn na beanntaichean [a]’ glèidheadh sneachd an geamhraidh,

Chì sinn na caileagan bòidheach.

Tha an ceathramh a’ tighinn bho na bailtean ann am Machair Rois. Is iad sin na bailtean beaga air a bheil na Seaboard Villages ann am Beurla – Seannduaig, Baile an Todhair agus Baile a’ Chnuic. ’S e bailtean iasgaich a bha annta. Bha a’ Ghàidhlig fhathast beò anns na bailtean sin gu o chionn ghoirid.

Rinn an t-Ollamh Seòsamh Watson à Baile Àtha Cliath obair air Gàidhlig agus beul-aithris na sgìre. Sgrìobh e leabhar mu dheidhinn. ’S e tiotal an leabhair Saoghal Bana-mharaiche: Cunntas Beul-aithris mu Bheatha Muinntir an Iasgaich ann am Machair Rois. ’S e leabhar inntinneach a tha ann.

B’ i a’ bhana-mharaiche san tiotal Isbeil Anna (bean Uilleim MhicAonghais), nach maireann. Bha i a’ fuireach ann am Baile a’ Chnuic. Thachair Seòsamh rithe an toiseach o chionn ceathrad bliadhna. Chaochail i ann an naoi ceud deug is ochdad (1980). Bha i naochad ’s a h-aon (91) bliadhna a dh’aois.

Chan eil duine beò an-diugh ann am Baile a’ Chnuic, Baile an Todhair no Seannduaig, a bhuineas don àite, agus a tha fileanta ann an Gàidhlig. Ach tha nighean aig Isbeil Anna fhathast beò. ’S e Doilidh an t-ainm a tha oirre. Agus, mar a chì sinn an ath-sheachdain, tha ise a’ cumail beul-aithris na sgìre beò.

Faclan is abairtean

Faclan is abairtean: thèid sinn thairis air an t-sruth: we’ll go over the current [ie across the firth]; thèid sinn gu Dòrnach: we’ll go to Dornoch; chì sinn na beanntaichean: we’ll see the mountains [standard form is beanntan]; [a]’ glèidheadh sneachd an geamhraidh: retaining the winter snow [standard form would be a’ gheamhraidh]; na caileagan bòidheach: the beautiful girls; ceathramh: quatrain; air taobh thall Caolas Dhòrnaich: on the other side of the Dornoch Firth; Cataibh: Sutherland; tha an ceathramh à Siorrachd Rois; the quatrain is from Ross-shire; Machair Rois: the flat country of Easter Ross; Seannduaig, Baile an Todhair agus Baile a’ Chnuic: Shandwick, Balintore and Hilton; ’s e bailtean iasgaich a bha annta: they were fishing villages; gu o chionn ghoirid: until recently; an t-Ollamh Seòsamh Watson à Baile Àtha Cliath: Professor Joe Watson from Dublin; Saoghal Bana-mharaiche: the life/world of a fisherwoman; Cunntas Beul-aithris mu Bheatha Muinntir an Iasgaich: an account from oral tradition of the life of the fisherfolk; ’s e leabhar inntinneach a tha ann: it’s an interesting book; bean: wife; nach maireann: deceased; thachair Seòsamh rithe an toiseach o chionn ceathrad bliadhna: Joe first met her forty years ago; chaochail i: she died; bliadhna a dh’aois: years of age; a bhuineas don àite, agus a tha fileanta ann an Gàidhlig: who belongs to the place and who is fluent in Gaelic; nighean: daughter; ’s e Doilidh an t-ainm a tha oirre: her name is Dolly.

Broadcast

  • Mon 14 Jan 2008 19:00

All the letters

Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.

Podcast: An Litir Bheag

The Little Letter for Gaelic Learners

An Litir Bheag air LearnGaelic

An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)

Podcast