Main content
An Litir Bheag 1049
Litir Bheag na seachdain sa le Ruairidh MacIlleathain. Litir à ireamh 1049. This week's short letter for Gà idhlig learners.
Last on
Sunday
13:30
ÃÛÑ¿´«Ã½ Radio nan Gà idheal
More episodes
Previous
Next
Corresponding Litir
Litir do Luchd-ionnsachaidh 1353
Clip
-
An Litir Bheag 1049
Duration: 03:35
An Litir Bheag 1049
Bha mi ag innse sgeulachd dhuibh à Maol Gall-Ghà idheil, The Mull of Galloway. Thà inig am facal mull bhon Ghà idhlig maol. Tha maol, anns a’ cho-theacsa seo, a’ ciallachadh ‘cape’.
Tha Maol Ghall-Ghà idheil creagach, le bearraidhean à rda. Tha maol ainmeil eile ann, car coltach ris. ’S e sin Maol Chinn Tìre, The Mull of Kintyre. ’S e à ite creagach a tha ann. Tha am facal creag a’ nochdadh ann an ainmean-à ite. Ach, air na mapaichean, chan eil sgeul air Creag an t-Sionnaich.
Is mòr am beud oir dh’inns an sgoilear Gà idhlig, Alasdair MacIlleMhìcheil, sgeul annasach mu dheidhinn Creag an t-Sionnaich agus mar a fhuair i a h-ainm.
Bha sionnach a’ fuireach ann o chionn fhada. Bhiodh e a’ sealg pìos mòr air falbh bhon t-saobhaidh aige. Bhiodh e a’ sealg nan caorach aig tuathanaich.Â
Bha na tuathanaich a’ call an con cuideachd. Bha na coin a’ ruagadh an t-sionnaich. Bha iad a’ ruigsinn bearradh a’ Mhaoil agus a’ tuiteam dom bà s.
Ge-tà , cha do dh’fhuiling an sionnach cron sam bith. An ath latha, bhiodh e a’ tilleadh gu sealg. Bha e cho fallain ri breac.
Cha do thuig duine mar a bha am madadh gam mealladh. Dh’fhastaich na tuathanaich brocair. Chaidh e sìos am bearradh air ròpa. Lorg e craobh-chaorainn òg a bha a’ fàs a-mach às a’ chreig. Thuig e na bha a’ tachairt.
Bhiodh an sionnach a’ leum far na creige. Ach bhiodh e ag amas air a’ chraoibh-chaorainn, a’ glacadh geug le a bheul. Le a chuideam, bhiodh an geug a’ lùbadh, a’ leigeil leis a’ mhadadh leum dheth gu palla cumhang. Agus bhiodh a’ chraobh a’ dol air ais mar a bha i roimhe. Gheà rr am brocair a’ chraobh agus chuir e air ais i ann am fròg.
An ath thuras a leum an sionnach, cha do sheas a’ chraobh ri a chuideam. Chaidh a chlosach a lorg aig bonn a’ bhearraidh. Bha geug fhathast na bheul.Â
Bha am madadh sin ainmeil mar Sionnach na Maoile. Bha an samhla ann – cho seòlta ri sionnach na Maoile. ’S e a bha seòlta, gu dearbh.Â
Tha Maol Ghall-Ghà idheil creagach, le bearraidhean à rda. Tha maol ainmeil eile ann, car coltach ris. ’S e sin Maol Chinn Tìre, The Mull of Kintyre. ’S e à ite creagach a tha ann. Tha am facal creag a’ nochdadh ann an ainmean-à ite. Ach, air na mapaichean, chan eil sgeul air Creag an t-Sionnaich.
Is mòr am beud oir dh’inns an sgoilear Gà idhlig, Alasdair MacIlleMhìcheil, sgeul annasach mu dheidhinn Creag an t-Sionnaich agus mar a fhuair i a h-ainm.
Bha sionnach a’ fuireach ann o chionn fhada. Bhiodh e a’ sealg pìos mòr air falbh bhon t-saobhaidh aige. Bhiodh e a’ sealg nan caorach aig tuathanaich.Â
Bha na tuathanaich a’ call an con cuideachd. Bha na coin a’ ruagadh an t-sionnaich. Bha iad a’ ruigsinn bearradh a’ Mhaoil agus a’ tuiteam dom bà s.
Ge-tà , cha do dh’fhuiling an sionnach cron sam bith. An ath latha, bhiodh e a’ tilleadh gu sealg. Bha e cho fallain ri breac.
Cha do thuig duine mar a bha am madadh gam mealladh. Dh’fhastaich na tuathanaich brocair. Chaidh e sìos am bearradh air ròpa. Lorg e craobh-chaorainn òg a bha a’ fàs a-mach às a’ chreig. Thuig e na bha a’ tachairt.
Bhiodh an sionnach a’ leum far na creige. Ach bhiodh e ag amas air a’ chraoibh-chaorainn, a’ glacadh geug le a bheul. Le a chuideam, bhiodh an geug a’ lùbadh, a’ leigeil leis a’ mhadadh leum dheth gu palla cumhang. Agus bhiodh a’ chraobh a’ dol air ais mar a bha i roimhe. Gheà rr am brocair a’ chraobh agus chuir e air ais i ann am fròg.
An ath thuras a leum an sionnach, cha do sheas a’ chraobh ri a chuideam. Chaidh a chlosach a lorg aig bonn a’ bhearraidh. Bha geug fhathast na bheul.Â
Bha am madadh sin ainmeil mar Sionnach na Maoile. Bha an samhla ann – cho seòlta ri sionnach na Maoile. ’S e a bha seòlta, gu dearbh.Â
The Little Letter 1049
I was telling you a tale from Maol Ghall-Ghà idheil, The Mull of Galloway. The word mull came from the Gaelic maol. Maol, in this context, means ‘cape’.
The Mull of Galloway is rocky, with high cliffs. There is another famous mull, somewhat similar to it. That is Maol Chinn Tìre, The Mull of Kintyre. It’s a rocky place. The word creag appears in place-names. But, on the maps, there is no sign of Creag an t-Sionnaich (‘the crag of the fox’).
More ʼs the pity because the Gaelic scholar, Alexander Carmichael, told a strange tale about Creag an t-Sionnaich and how it got its name.
A fox was living there a long time ago. It would be hunting a good distance from its den. It would be hunting farmers’ sheep.
The farmers were also losing their dogs. The dogs were chasing the fox. They were reaching the Mull’s cliffs and falling to their deaths.
However, the fox did not suffer any harm. The next day, it would be returning to hunt. It was as healthy as a trout.
Nobody understood how the fox was tricking them. The farmers hired a fox-hunter. He went down the cliff on a rope. He found a young rowan tree that was growing out of the rock. He understood what was happening.
The fox would jump off the crag. But it would be aiming for the rowan tree, catching a branch with its mouth. With its weight, the branch would bend, allowing the fox to jump off, onto a narrow ledge. And the tree would return to how it was before. The fox-hunter cut the tree and put it back in a crevice.
The next time the fox jumped, the tree did not withstand its weight. Its carcase was found at the base of the cliff. A branch was still in its mouth.
That fox was famous as Sionnach na Maoile ‘the fox of the Mull’. There was a simile – ‘as crafty as the fox of the Mull’. Indeed, it was crafty.
The Mull of Galloway is rocky, with high cliffs. There is another famous mull, somewhat similar to it. That is Maol Chinn Tìre, The Mull of Kintyre. It’s a rocky place. The word creag appears in place-names. But, on the maps, there is no sign of Creag an t-Sionnaich (‘the crag of the fox’).
More ʼs the pity because the Gaelic scholar, Alexander Carmichael, told a strange tale about Creag an t-Sionnaich and how it got its name.
A fox was living there a long time ago. It would be hunting a good distance from its den. It would be hunting farmers’ sheep.
The farmers were also losing their dogs. The dogs were chasing the fox. They were reaching the Mull’s cliffs and falling to their deaths.
However, the fox did not suffer any harm. The next day, it would be returning to hunt. It was as healthy as a trout.
Nobody understood how the fox was tricking them. The farmers hired a fox-hunter. He went down the cliff on a rope. He found a young rowan tree that was growing out of the rock. He understood what was happening.
The fox would jump off the crag. But it would be aiming for the rowan tree, catching a branch with its mouth. With its weight, the branch would bend, allowing the fox to jump off, onto a narrow ledge. And the tree would return to how it was before. The fox-hunter cut the tree and put it back in a crevice.
The next time the fox jumped, the tree did not withstand its weight. Its carcase was found at the base of the cliff. A branch was still in its mouth.
That fox was famous as Sionnach na Maoile ‘the fox of the Mull’. There was a simile – ‘as crafty as the fox of the Mull’. Indeed, it was crafty.
Broadcast
- Sunday 13:30ÃÛÑ¿´«Ã½ Radio nan Gà idheal
All the letters
Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.
Podcast: An Litir Bheag
The Little Letter for Gaelic Learners
An Litir Bheag air LearnGaelic
An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)
Podcast
-
An Litir Bheag
Litirichean do luchd-ionnsachaidh ura. Letters in Gaelic for beginners.