
10/04/2006
Letter for those at an early stage in learning Gaelic.
Clip
-
An Litir Bheag 48
Duration: 04:16
An Litir Bheag 48
Leugh mi seann leabhar o chionn ghoirid. Tha e air a sgrìobhadh ann am Beurla. Ach tha e mu dheidhinn na Gà idhlig. ’S e an tiotal a th’ air The Gaelic Etymology of the Languages of Western Europe and more especially of the English and Lowland Scotch and of their slang, cant and colloquial dialects. Abair tiotal!
B’ e an t-ùghdar Teà rlach MacAoidh. Bha ùidh mhòr aige sa Ghà idhlig. Bha e a’ smaoineachadh gu robh buaidh aig a’ Ghà idhlig air mòran chà nanan Eòrpach. Tha mi a’ dol a thoirt sùil air faclan bhon leabhar a tha a’ tòiseachadh le “b”.
An toiseach am facal baste. Tha sin a’ ciallachadh mar a chuireas còcaire lionn thairis air feòil. Sgrìobh MacAoidh gun tĂ inig sin Ă baist – facal GĂ idhlig. Baist, baisteadh – immersing in water, baptizing. Ă€s dèidh sin tha Bastille aige – an seann phrìosan ann am Paris. Bha am prìosan sin ainmeil. Thòisich an Rìgh TeĂ rlach V an obair-togail air ann an trì cheud deug is seachdad (1370). Ach cò Ă s a thĂ inig an t-ainm? Tha na sgoilearan ag rĂ dh gun tĂ inig e bho fhreumh Gearmailteach. Tha iad ag rĂ dh gu robh e a’ ciallachadh “togail”. Ach bha beachd eile aig TeĂ rlach MacAoidh. Sgrìobh esan gu robh e a’ tighinn bho dhĂ fhacal GĂ idhlig – ˛úĂ ˛ő no “death” agus tiodhlaic no “bury”– ˛úĂ ˛ő-tiodhlaic. Anns a’ phrìosan bha mòran a’ faighinn ˛úĂ ˛ő. Agus bha iad air an tiodhlacadh. BĂ s-tiodhlaic – bastile…˛Ńłľłľâ€¦
A-nise bauble. San latha an-diugh, bidh daoine ag rà dh gur e bauble dèideag bheag. Rud nach eil luachmhor. Ach o shean bha e a’ ciallachadh “maide aig amadan cùirte”. Air a’ mhaide bha dosan is clagan. Thà inig bauble don Bheurla bhon Fhraingis. Ach ciamar a fhuair e a-steach don Fhraingis?
Tha MacAoidh ag rĂ dh gun tĂ inig e bhon GhĂ idhlig ˛úĂ , “a fool”, agus ball, “an instrument”. µţĂ -˛ú˛ą±ô±ô – bauble. Uill, chan eil mi fhìn cho cinnteach. Dè do bheachd fhèin?
Faclan is abairtean
All the letters
Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.
Podcast: An Litir Bheag
The Little Letter for Gaelic Learners
An Litir Bheag air LearnGaelic
An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)
Podcast
-
An Litir Bheag
Litirichean do luchd-ionnsachaidh ura. Letters in Gaelic for beginners.