
10/03/2000
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 36
Duration: 04:29
Litir 36: An Diabhal Tasmanianach
… O gabhaibh mo lethsgeul. Uill, cha b’e mise a bha a’ deanamh an fhuaim, greannach ’s ged a tha mi uaireannan. … Nach ist thu! … Tha sin nas fheà rr. Tha e air ais na bhocsa a-nise mar bu chòir.
Nach e fuaim diabhlaidh a bh’ann? Agus dè am beathach a bha ga dhèanamh? Uill, cuiridh mi geall nach eil mòran agaibh air a leithid fhaicinn, neo a chluinntinn, a-riamh leis nach eil e ri lorg ach ann an aon eilean air an t-saoghal, agus tha sin fad air falbh o Bhreatainn. Agus timcheall an dearbh eilein, tha am maorach air an robh mi a’ bruidhinn an t-seachdain ’s a chaidh, a’ chluas-mhara, neo abalone, gu math pailt. (Bidh sibh a’ cuimhneachadh gu bheilear a’ smaoineachadh mun chluas-mhara à rach ann an Alba.) Agus dè an t-eilean a th’ann far a bheil an dà chuid seo? Uill, à ite air a bheil mi-fhìn gu math eòlach leis gu robh mi a’ fuireach ann iomadach bliadhna – Tasmania.
’S e am beathach greannach mamail beag ris an canar an Diabhal Tasmanianach, neo Tasmanian Devil. Ged a bha e uaireigin ri lorg air tir-mòr Astrà ilia, chan fhaighear a-nise e ach ann an Tasmania fhèin. Tha e dubh le ceann mòr is fiaclan biorach. Agus tha e beag, cho mòr ri cù corgi. Ach cha bhiodh a’ Bhà nrigh a’ coimhead cho rìoghail le diabhal na cois ’s a tha i le corgi, chanainn! ’S dòcha gum faigheadh i barrachd spèis, ge-tà , ann an dùthchannan eile nuair a bha i a’ tadhal orra! Faodaidh an diabhal a bhith gu math fiadhaich.
O chionn bliadhna bha mi ann an cèidse mhòr, ann an sù, ann an Tasmania, còmhla ri diabhal airson a ghuth a chlà radh le inneal-clà raidh is miocrofòn. “Cum a dol a ghluasad,” thuirt am fear-stiùiridh rium, “bu chòir dhut a bhith sà bhailte mar sin.”
“Bu chòir?” dh’fhaighnich mi. Cha robh mi ro chinnteach co-dhiù bu chòir dhomh bhith anns a’ chèidse idir.
“O aidh,” ars’ am fear eile, “ach ma stadas tu, bidh an diabhal a’ smaoineachadh gur e ablach a th’annad.”
“Dìreach mar mo charaidean aig an taigh,” smaoinich mi rium fhìn.
“’S e ablaich is closaichean as motha a dh’itheas iad,” thuirt am fear-stiùiridh rium. “Feòil nach eil a’ gluasad, ’s e biadh a th’ann dhaibh. Na stad!”
Uill, ghabh mi a chomhairle agus tha mi ann an seo fhathast, agus a h-uile corrag is òrdag agam cuideachd. Tha iad gu math measail, na diabhalan, air corragan dhaoine mar a tha iad air an leathar a gheibhear ann am brògan. Ach ’s fheà rr leam-sa, feumaidh mi rà dh, na cluasan-mara. Tha an diabhal a’ fuireach anns na coilltean; tha a’ chluas-mhara ri lorg faisg air là imh air creagan anns a’ mhuir, faisg air a’ chladach ach fo ìsle mhara. Feumaidh tu dà ibheadh air an son le snorgal.
Ach tha iad furasta gu leòr fhaighinn. Cha leig thu leas ach sgian a thoirt leat airson am faighinn far nan creag. Agus, chan eil iad a’ sabaid air ais mar a bhiodh diabhal.
Ach a-nise an ceum as duilghe – an còcaireachd. Feumaidh tu an fheòil a phronnadh is an uairsin a ròstadh gu math sgiobalta. Ma nì thu gu ceart e chan eil biadh nas fheà rr ann. Ach ma ròstas tu ro fhada i, thig i a-mach cho cruaidh ri leathar. Gun fheum sam bith do dhuine - ach ’s dòcha fhathast na bhiadh math do dhiabhal dubh acrach greannach ann an coilltean Thasmania.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing ghrĂ mair na seachdaine
GnĂ ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.