ÃÛÑ¿´«Ã½

Yng Nghaer-wysg yn Nyfnaint y ganwyd ac y magwyd Peter Lord. Yn 1974, wedi cyfnod yn astudio Celfyddyd Gain ym Mhrifysgol Reading, daeth i Gymru ac ymgartrefu yn ardal Trefenter yng Ngheredigion. Er mwyn ymdoddi i r gymdeithas leol, aeth ati ar ei union i ddysgu Cymraeg ac ymhen llai na dwy flynedd yr oedd yn rhugl. Yn sgil dysgu'r iaith, dechreuodd ymddiddori yn niwylliant Cymru, a darganfu mai prin iawn oedd y sylw a roid i'w thraddodiad celfyddydol o gymharu â'i thraddodiad barddol a llenyddol.

Ar y pryd, roedd arlunwyr Cymreig y bedwaredd ganrif ar bymtheg - pobl megis William Roos a Hugh Hughes, ynghyd ag Evan Williams a John Cambrian Rowland (y ddau'n enedigol o Ledrod) - yn gwbl anhysbys. Dechreuodd Peter chwilio am weithiau gan arlunwyr fel y rhain ac, yn ei eiriau ef, roedd fel hel mwyar duon. Roedden nhw ym mhobman.

Er 1995 mae Peter wedi bod yn gweithio yn y Ganolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd yn Aberystwyth, lle y mae wedi bod yn ymchwilio ymhellach i hanes diwylliant gweledol Cymru. Ffrwyth y gwaith hwnnw yw'r tair cyfrol hardd a lliwgar yn y gyfres'Diwylliant Gweledol Cymru'.

Yn Gweledigaeth yr Oesoedd Canol, a fydd yn cael ei lansio yn y Llyfrgell Genedlaethol ar 29 Hydref, ceir dros 440 o luniau lliw bendigedig sy'n datgelu'r cyfoeth rhyfeddol o ddelweddau o'r Oesoedd Canol sydd wedi goroesi yng Nghymru - yn groesau a bedyddfeini, ffenestri lliw trawiadol a llawysgrifau cain. Mae llawer o'r gwrthrychau hyn yn cael eu hatgynhyrchu am y tro cyntaf yn y gyfrol hon, a gyhoeddir gan Wasg Prifysgol Cymru.

Llongyfarchiadau calonnog i Peter ar yr achlysur arbennig hwn.